Eikenprocessierupsen: beter voorkomen dan genezen
Even voorstellen: de eikenprocessierups
De eikenprocessierups is de rups van de eikenprocessievlinder, een inheemse nachtvlinder. De eikenprocessievlinders verzamelen zich in augustus-september om te paren. De vrouwtjes zetten dan massaal hun eitjes af op de takken van eiken. De eitjes overwinteren op de takken en in april-mei komen de rupsen uit.
De rupsen zitten overdag in groep samen op de eiken. Pas als het begint te schemeren komen ze in actie en kruipen ze achter elkaar (in processie) naar boven om zich tegoed te doen aan de bladeren van de boom. In het begin is er nog niets aan de hand, maar ze vervellen een aantal keren en na de derde vervelling (circa half mei) verschijnen er brandharen op hun huid. Dat zijn hele korte haren, dus niet de opvallende lange haren. Daarmee kunnen ze zich verdedigen tegen allerlei vijanden.
Opgepast: brandgevaar
De brandharen van de eikenprocessierups kunnen hevige allergische reacties veroorzaken bij mensen en bij dieren (vee, katten, honden, enzovoort) die ermee in aanraking komen. Wanneer een nest rupsen verstoord wordt, zullen ze als reactie de brandharen lossen, die zich dan verplaatsen door de lucht. Die brandharen hebben kleine weerhaakjes en bevatten ook een gif. Na contact met je huid veroorzaken ze huiduitslag en hevige jeuk. Als ze in je ogen terechtkomen, kan dit een pijnlijke ontsteking tot gevolg hebben. En bij inslikken of inademen, kan dat leiden tot irritatie of ontsteking in de maag of de longen. Blijf dus uit de buurt van zo’n rupsennest (zelfs als het al verlaten is) en raak ze nooit aan! .Heb je toch contact gehad met de brandharen? Het Antigifcentrum geeft je advies.
Natuurlijke vijanden
Gelukkig bestaan er wel een aantal dieren die zich niets aantrekken van die brandharen of ze handig verwijderen en deze rupsen als een lekker hapje beschouwen. Daar moeten we dus dankbaar gebruik van maken.
- Vogels, onder andere de koolmees, pimpelmees, boomklever en koekoek, houden wel van zo’n harig rupsje. Staat er een eik in je tuin of in de buurt? Hang dan zeker nestkastjes op en richt je tuin diervriendelijk in om deze vogels te lokken. Ze zullen je dankbaar zijn met al dat lekkers in de buurt.
- Vleermuizen eten geen rupsen, maar jagen ’s nachts wel op de eikenprocessievlinders waardoor hun aantal binnen de perken blijft. Ook voor vleermuizen kun je speciale kasten ophangen.
- Allerlei insecten, zoals sommige soorten zweefvliegen, sluipwespen, kevers en mieren, zijn verzot op deze rupsen of leggen er hun eitjes in waardoor de rupsen het niet overleven. Om extra veel van dat soort insecten aan te trekken, hoef je maar één ding te doen: voor veel wilde bloemen zorgen. Bovendien kun je daar dan zelf de hele zomer van mee genieten.
Andere bestrijdingsmethodes
Er bestaan ook andere methodes om de rupsen te bestrijden, maar deze moeten enkel worden toegepast als de natuurlijke vijanden hun werk niet kunnen doen. Ze zijn immers schadelijk voor andere dieren en voor het milieu. Het gaat dan om biologische, mechanische, thermische of chemische bestrijding. Heb je ergens een nest eikenprocessierupsen ontdekt in je tuin of ergens in de buurt van woningen? Neem dan contact op met de dienst leefmilieu en natuur.